από τα φιλμάκια του μουντιάλ στις αθλητικές υπερπαραγωγές

Στις μέρες μας θεωρείται δεδομένο ότι η τηλεόραση θα παρουσιάσει κάθε μεγάλο αθλητικό γεγονός. Κι ίσως η ανάπτυξη της τηλεόρασης είχε σχέση με τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα. Ίσως και το αντίστροφο.
Όμως στα πρώτα της βήματα η ελληνική τηλεόραση βρήκε συμπαραστάτη τον αθλητισμό. Το ποδόσφαιρο. Λίγους μήνες μετά την επίσημη πρώτη της στην Αγγλία γινόταν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Για ζωντανές μεταδόσεις ούτε λόγος. Όμως κι εκεί λειτούργησε η εφευρετικότητα των υπευθύνων.
Στο τότε ΕΙΡ ο Κώστας Σισμάνης, παλιός αθλητικός συντάκτης με πολύχρονη προϋπηρεσία στο BBC εξασφάλισε σε φιλμ αρκετούς από τους αγώνες της διοργάνωσης. Κι ο Γιάννης Διακογιάννης έμελλε να είναι ο πρώτος που θα περιέγραφε ποδόσφαιρο στην τηλεόραση.
"Τον Μάϊο του 1966 με φώναξε στα γραφεία του τότε ΕΙΡ στην οδό Μουρούζη ο Μιχάλης Γιαννακάκος που μαζί με τον Κώστα Σισμάνη, τον Γιώργο Κάρτερ, τον Τάκη Τσίρο και τον Γιώργο Ανασόπουλο είχαν την ευθύνη των πρώτων εκπομπών. Εγινε μία πρόβα στα στούντιο του ΕΙΡ και οι εκπομπές άρχισαν. Οι μπομπίνες με το φιλμ έφθαναν στην Αθήνα με μία μέρα καθυστέρηση και την ώρα που προβαλόταν το φιλμ περιέγραφα τους αγώνες. Έτσι μεταδόθηκαν 13-14 αγώνες με ιδιαίτερη επιτυχία. Οι καταστηματάρχες έβγαζαν στο πεζοδρόμιο τις τηλεοράσεις και ο κόσμος παρακολουθούσε για πρώτη φορά ξένο ποδόσφαιρο. Οι αθλητικές μεταδόσεις έδωσαν ώθηση στην νέα, τότε, τηλεόραση."
Ο Σισμάνης, ο Γιαννακάκος ήταν άνθρωποι που αγαπούσαν τον αθλητισμό. Ετσι "τα αθλητικά" μπήκαν και στα καθημερινά δελτία ειδήσεων που παρουσίαζε τότε ο Φρέντυ Γερμανός. Θυμάται ο Γιάννης Διακογιάννης.
"Στην αρχή παίρναμε φιλμάκια από τις πρεσβείες. Η Ισπανική τηλεόραση μας έδινε αγώνες από το Ισπανικό πρωτάθλημα, η Ιταλική του Ιταλικού... Λίγο αργότερα, τέλη Σεπτεμβρίου, άρχισε και η "Αθλητική Κυριακή" που αρχικά μεταδιδόταν κάθε Δευτέρα και λεγόταν "Αθλητικά Νέα". Είχαμε ένα καλεσμένο, στιγμιότυπα από τον καλύτερο αγώνα και ειδήσεις. Επειτα από δύο ή τρεις εκπομπές ο Γιαννακάκος ζήτησε η εκπομπή να παίζει Κυριακή. Ετσι άρχισε η μακροβιότερη εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης."
Το μουσικό σήμα της "Αθλητικής Κυριακής" ακούγεται ακόμη και σήμερα κι έχει γίνει συνώνυμο των αθλητικών. Το έχει γράψει ο συνθέτης Χρήστος Λεοντής. Το επέλεξε η Αιμιλία Ροδά, σύζυγος του Πατσιφά, του διευθυντή της Λύρα
Η ΥΕΝΕΔ
Το Απριλιανό πραξικόπημα δεν έφερε μόνο τον στρατό στην εξουσία. Έφερε και το κανάλι τους, την ΥΕΝΕΔ σε πλεονεκτική θέση. Το στρατιωτικό κανάλι ήθελε να ξεπεράσει το τότε ΕΙΡ. Κι ένας ιδιότυπος συναγωνισμός είχε ξεκινήσει. Αναγκαστικά η μάχη παίχτηκε και στον τομέα των αθλητικών. Στην ΥΕΝΕΔ είχε μεταπηδήσει ο Κώστας Σισμάνης και το 1967 συγκροτήθηκε το πρώτο αθλητικό τμήμα του σταθμού. Το αποτελούσαν ο Βασίλης Γεωργίου και ο Στάθης Γαβάκης. Πρώτη εκπομπή το "Ματιές στα σπόρ". Λέει ο Βασίλης Γεωργίου:
"Η εκπομπή ξεκίνησε το 1967 και αρχικά κρατούσε 15'. Άρχιζε στις οκτώ το βράδυ λίγο μετά το τέλος των αγώνων και τελείωνε στις οκτώ και τέταρτο. Όμως το μεγάλο μας όπλο ήταν "τα γκολ της εβδομάδας" που έπαιζαν κάθε Τετάρτη και περιείχαν τα γκολ από τους αγώνες της Κυριακής."
Η ΥΕΝΕΔ είχε ένα συγκριτικό όπλο σε σχέση με το ΕΙΡ. Το τμήμα κινηματογραφίας στρατού. Οπερατέρ που υπηρετούσαν την θητεία τους, αλλά και γνωστοί σκηνοθέτες πήγαιναν στους αγώνες και κινηματογραφούσαν τα ματς με μηχανές των 16 ή 35 μιλιμέτρ. Η ΥΕΝΕΔ είχε πλουσιότερη εικόνα από την εσωτερική επικαιρότητα."
Το 1968 έγινε με... πατέντα και η πρώτη απ' ευθείας μετάδοση αγώνα. Ήταν ο τελικός του Κυπέλλου Κυπελλούχων στο μπάσκετ. Αντίπαλοι η ΑΕΚ και η Σλάβια Πράγας. Μόνο που τότε ούτε το ΕΙΡ, ούτε η ΥΕΝΕΔ είχαν συνεργεία εξωτερικών μεταδόσεων. Έτσι στο στρατιωτικό κανάλι μετέδιδαν την ραδιοφωνική περιγραφή του Βασίλη Γεωργίου και στην εικόνα έμενε σταθερή μία φωτογραφία της ΑΕΚ!
"Ήταν μία συγκλονιστική εμπειρία για όλους αυτός ο τελικός. Για πρώτη φορά μία ομάδα έπαιρνε Ευρωπαϊκό στέμμα" λέει ο Βασίλης Γεωργίου. Και για τους νεότερους εκείνη η περιγραφή κυκλοφόρησε και σε δίσκο!
Λίγο αργότερα μέσω δορυφόρου μεταδόθηκε και ο αγώνας Ελλάδας - Γιουγκοσλαβίας, στο μπάσκετ για το Βαλκανικό Κύπελλο.
Ευρωπαϊκή... απογείωση
Το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου που έγινε το 1969 στο Στάδιο Καραϊσκάκη έδωσε και τα τεχνικά μέσα που είχε ανάγκη η ελληνική τηλεόραση.Η κρατική τηλεόραση εξοπλίστηκε με τρία συνεργεία εξωτερικών μεταδόσεων. Ιταλοί τεχνικοί ανέλαβαν να τα λειτουργήσουν. Το ένα βρισκόταν στο Στάδιο Καραϊσκάκη, το άλλο στο Παναθηναϊκό Στάδιο και το τρίτο στον Μαραθώνα για την εκκίνηση του Μαραθωνίου δρόμου. Η εικόνα των αγώνων ταξίδεψε σ' όλη την Ευρώπη, αλλά τα "βαν" έμειναν στην Ελλάδα, στο ΕΙΡ.
Στις 15 Οκτωβρίου 1969 στο Καυταντζόγλειο της Θεσσαλονίκης η εθνική Ελλάδος έπαιξε με την Ελβετία και το ΕΙΡ έδειξε απ' ευθείας το β' ημίχρονο του αγώνα. Οι τότε υπεύθυνοι δεν θέλησαν να δείξουν όλο το ματς για να μην κουραστεί το κοινό! Την περιγραφή έκανε φυσικά ο Γιάννης Διακογιάννης. Σκηνοθέτης ήταν ο Κώστας Περπερίδης και οπερατέρ οι Πέτρος Ζωίδης, Βαγγέλης Σκιάνης, Πέτρος Παδουβάς και Γιάννης Παπανδρέου.
Λίγο αργότερα η ΥΕΝΕΔ απέκτησε κι αυτή το δικό της "βαν". Από την Αγγλία. Μ' αυτό έγινε και η πρώτη μετάδοση ποδοσφαιρικού αγώνα. Ήταν το δεύτερο ημίχρονο του αγώνα Εθνικού - Παναθηναϊκού. Το ματς έγινε στις 30 Νοεμβρίου 1969 και την περιγραφή έκανε ο Βασίλης Γεωργίου.
Αθλητικό απόγευμα και... άλλες ιστορίες.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 που έγινε στο Μεξικό... απογείωσε την τηλεθέαση. Ο Γιάννης Διακογιάννης που ανέλαβε να περιγράψει από το στούντιο απ' ευθείας εκείνους τους αγώνες θυμάται:
"Ηταν το ωραιότερο ίσως Μουντιάλ με πολλά ιερά τέρατα του ποδοσφαίρου στην καλύτερη στιγμή τους. Κι ηταν μιά πρώτης τάξεως ευκαιρία εδώ στην Ελλάδα να δούμε καλό ποδόσφαιρο. Αν και οι ώρες δεν βόλευαν στα σπίτια που υπήρχαν τηλεοράσεις υπήρχε το αδιαχώρητο. Θυμάμαι πως ο ημιτελικός Ιταλία - Γερμανία τελείωσε στις 2.30 το πρωί. Αξιζε όμως τον κόπο."
Την ίδια εποχή ξεκίνησε και το "αθλητικό απόγευμα" η πρώτη πολύωρη εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης. Την παρουσίαζαν οι Κώστας Σισμάνης, Μανώλης Βασιλαράς, Βασίλης Γεωργίου και Στάθης Γαβάκης. Παρουσιαζόταν κάθε Σάββατο μεσημέρι και κρατούσε δύο ή τρεις ώρες. Περιείχε σχεδόν τα πάντα. Από ιπποδρομίες του Φαληρικού Δέλτα, μέχρι Ιταλικό ποδόσφαιρο και κλασσικούς αγώνες πυγμαχίας. Ο Βασίλης Γεωργίου λέει:
"Ηταν μιά ιδέα του Κώστα Σισμάνη. Πολύωρη ζωντανή εκπομπή δεν είχε επιχειρηθεί μέχρι τότε. Βέβαια στη διάρκεια της εκπομπής συνέβαιναν και πολλά ευτράπελα που αιτία ήταν τα φτωχά τεχνικά μέσα. Θυμάμαι κάποια φορά που δείχναμε αγώνες ΝΒΑ προβλήθηκε λάθος φιλμ με άλλη συνάντηση κι εγώ δεν είχα σημειώσεις για να περιγράψω. Μία άλλη φορά ο Σισμάνης άλλο αγώνα μποξ περίμενε να προβληθεί κι άλλο έριξε ο σκηνοθέτης. Όμως επειδή ήξερε πολύ καλά μποξ κατάλαβε πιό ματς είναι και όσο περιέγραφε σημείωνε σ' ένα χαρτί ποια ταινία πρέπει να φέρουν οι τεχνικοί για να προβάλουν!"
Στις αρχές της δεκαετίας του '70 άρχισαν να προβάλλονται και οι αγώνες του Αγγλικού πρωταθλήματος. Κάθε Σάββατο με μία εβδομάδα καθυστέρηση το ΕΙΡ έδειχνε σε περιγραφή του Γιάννη Διακογιάννη τον καλύτερο αγώνα από την Αγγλία. Μάλιστα οι εκπομπές ήταν προσφερόμενες. Τα ξυραφάκια "Αστορ" απέκτησαν πολλούς οπαδούς, και πελάτες φυσικά χορηγώντας τους συγκεκριμένους αγώνες. Αργότερα ήταν οι τελικοί των Ευρωπαϊκών Κυπέλλων, η πορεία του Παναθηναϊκού στο Γουέμπλεϊ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το δέλεαρ για να αποκτήσει ένα σπίτι τη...χαζοκούτι, όπως το έλεγαν πολλοί ήταν ισχυρό. Πιο ισχυρό παρά ποτέ!